Piyasa Neden Çöktü?
Borsanın bir çöküş yaşadığını görmek her zaman cesaret kırıcıdır. Hisse senedi fiyatları düştüğünde, yatırımcılar güvenlerini kaybetmeye ve kendi zararlarına da olsa hisselerini satmaya başlar. Bu durum, bir bütün olarak borsayı olumsuz etkileyebilir, enflasyonun yükselmesine yol açabilir ve hatta yeni bir resesyonun başlangıcını takip edebilir.
Bu makalede borsadaki mevcut durumu, borsanın son çöküşüne neyin sebep olduğunu, borsanın çöküşünün olası sonuçlarını ve ne zaman bitmesini bekleyebileceğimizi öğreneceğiz.
Önemli Çıkarımlar
- Borsanın çöküşü, hisse senedi fiyatlarının genellikle bir gün içinde çok hızlı ve beklenmedik bir şekilde düşmesidir.
- Borsa çöküşleri, uzun süreli bir ayı piyasasından önce gelebilir ve hatta büyük bir resesyon döneminin ardından yaşanabilir.
- Bir borsanın çöküşüne enflasyon, küresel ekonomik veya politik sorunlar ve farklı hükûmetler tarafından alınan kararlar neden olabilir.
- Resmi raporlar veya veriler, yatırımcıların piyasanın yakın zamanda çöküp çökmeyeceğini tahmin etmesine yardımcı olabilir.
Borsada şu anda neler oluyor?
Borsa zor günlerden geçiyor. Geçen yıl genel olarak dünya ekonomisi için zor geçti ve bu da tüm finansal piyasalardaki mevcut durumu etkiledi. S&P 500 Endeksi, aralık ayındaki çöküşün ardından yavaş yükselişine rağmen yeniden düştü ve Silicon Valley Bank'ın yakın zamanda çökmesi sektörde gerçekten bir kargaşaya neden oldu, bu da mevcut ayı piyasasının yakın gelecekte tersine dönmeyeceği anlamına geliyor.
Şu anda borsa, yatırımcıların fiyatların yakın zamanda yükselmeyeceğinden ve fonlarını geri kazanma fırsatını kaybedebileceklerinden korkarak hisse senetlerini satmaya başlamasıyla birlikte bir düşüş dönemi yaşıyor.
Borsa neden düşüyor?
Son birkaç yılda ekonomi durağanlaştı. Şirketler artık eskisi kadar para kazanmıyor, bu da yatırımcılar arasındaki belirsizliği artırıyor. Artık piyasanın bir düşüşten çıkıp çıkmayacağından emin değiller, bu yüzden yenilerini almak yerine hisse senetlerini satmaya başlıyorlar, bu da fiyatları düşürüyor ve potansiyel alıcıları korkutuyor.
Hisse senetlerinin düşmesine neden olan birçok neden var ve bunlardan en çok öne çıkanları incelemeye çalışacağız.
Enflasyon ve faiz oranlarındaki artış
Yeni yılın başlamasından hemen önce, Amerika Birleşik Devletleri Federal Rezervi, şiddetli enflasyonla mücadele etmek amacıyla rezerv bakiyelerine ödenen faiz oranlarını %4,4'e çıkardığını açıkladığında borsa düştü. Bu, dolaşımdaki para miktarını ve nüfusun ekonomik aktivitesini azaltmayı ve bunun sonucunda da enflasyon oranını düşürmeyi amaçlayan yaygın bir uygulamadır.
Ancak, yüksek faiz oranları borsa için genellikle kötü haberdir. Faiz oranı yükseldiğinde, şirketlerin kredi alması ve iş yapması daha pahalı hale gelir. Daha az iş, bir şirketin büyümesini durduran daha az gelir ve kazanç anlamına gelir. Bu durum artık yatırımcılara cazip gelmez, bu nedenle genellikle sahip oldukları hisse senetlerinden kurtulmaya ve sermayelerini daha istikrarlı yatırımlara aktarmaya çalışırlar. Sonuç olarak, borsa, yatırımcılardan yeni para girişi olmaksızın düşüşünü sürdürür.
Arz ve talep arasındaki eşitsizlik
Bu faktör kısmen enflasyon oranlarındaki artışla bağlantılıdır. Bildiğimiz gibi, arz ve talep birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. Ürünlere olan yüksek talep, daha yüksek arzı teşvik eder ve bu da ürünlerin fiyatını yükseltir. Yani yatırımcıların hisselerini satmasıyla hisse arzı artmaya başlar. Ancak mevcut finansal zorluklar, potansiyel alıcıların hisse senetlerini satın alırken temkinli davranmalarına neden olur. Bu, arz yüksekken hisse senetlerine olan talebin oldukça düşük olduğu anlamına gelir. Bu eşitsizlik, hisse senedi fiyatlarının düşmesine neden olur. Ancak mevcut koşullar piyasadaki şirketlerin çoğunu etkilediğinden, arz ve talep arasındaki bu kopukluk borsanın tamamına yayılır.
Küresel piyasaların etkisi
Son pandemi, küreselleşmenin tüm ülkelerin ekonomilerini nasıl birbirine bağladığını gösterdi. COVID-19 ve onun yayılmasını önlemek için alınan önlemler dünya genelinde birçok tedarik zincirini kesintiye uğrattı. Çoğu ülkenin pandemiden neredeyse kurtulduğu şu anda bile, Çin'deki kısıtlayıcı karantina önlemlerinin yeni ürünler üretmek için gereken kaynakların kıtlığına nasıl yol açtığını ve dünya çapındaki birçok şirketin üretkenliğini ve kârlılığını nasıl etkilediğini görebiliriz. Bu, bir küresel piyasada hakim olan trendlerin ve sorunların, zincirleme bir reaksiyon gibi etrafa yayılarak dünyadaki diğer tüm küresel piyasaların durumunu nasıl etkileme eğiliminde olduğunu göstermektedir.
Jeopolitik olaylar
Borsanın istikrarı, doğrudan finansla ilgisi olmayan olaylardan bile etkilenebilir. Uluslararası ve ulusal anlaşmazlıklar, doğal afetler, radikal bir hükümet değişikliği ve diğer öngörülemeyen koşullar, bir şirketin kazançlarını ve borsadaki konumunu etkileyebilecek ürün veya hizmet sağlama yeteneğini etkileyebilir. Dolayısıyla, bu olaylar birkaç ülkeyi aynı anda vurduğunda, küresel borsaya zarar gelmesi de an meselesidir.
Önemli finansal kurumların çöküşü
Silicon Valley Bank'taki son fiyasko, farklı piyasalarda büyük bir panik dalgasının başlamasına neden oldu. SVB, 200 milyar dolarlık sermayesiyle California'daki en büyük ikinci bankaydı, dolayısıyla iflası ABD tarihindeki en büyük ikinci banka iflası oldu. Risk sermayesi ve yeni girişimlere verdiği destek, birçok yeni girişimin muhtemelen bankanın çöküşünden zarar göreceği ve bazı şirketlerin yakın gelecekte kapanmak zorunda kalacağı anlamına geliyor. Dahası, S&P 500, 2023'ün başından bu yana en büyük haftalık düşüşü gösterdi. Bu, bankaların ve diğer finansal kurumların borsanın istikrarını ne kadar etkileyebileceğinin harika bir örneğidir.
Borsanın çöküşünün tehlikeleri
Borsa beklenmedik bir fiyat düşüşü yaşadığında, bu düşüş yatırımcıların yeni hisse senedi almaktan korkmasına neden olabilir. Güvenilmez yatırım olarak gördükleri şeylerden kurtulmaya çalışırlar. Ancak hisse senetleri şirketler için çok önemli bir parasal destek kaynağıdır ve yeterli yatırımcı olmadan şirketlerin işleri yavaşlayabilir. Şirketler birçok masrafı kısmak ve çok sayıda işçiyi işten çıkarmak zorunda kalabilir, bu da genel işsizlik oranını yükseltir. Artık işi olmayan insanlar daha az para harcamaya yönelir ve bu da şirketlerin gelirlerinin daha da düşmesine neden olur. Bu sonu gelmeyen döngü sonunda ekonomide gerilemeye hatta geçmişte de olduğu gibi yeni bir resesyona neden olabilir. Bu nedenle borsa çöküşleri genellikle halk arasında paniğe neden olur.
Borsadaki çöküş ne zaman sona erecek?
Piyasa düşüşteyken, bu gerilemenin asla bitmeyeceğini düşünebilirsiniz. Ancak, küresel borsalarda bu kadar dramatik bir çöküş ilk kez yaşanmıyor. Pek çok yatırımcının unuttuğu şey, borsanın her zaman döngüler halinde hareket ettiğidir. Düşen fiyatlar ve olumsuz yatırımcı duyarlılığının bulunduğu ayı piyasasının ardından her zaman çok daha uzun süren bir boğa piyasası gelir.
Fiyatların tekrar yükselmesi biraz zaman alabilir, ancak bu eninde sonunda gerçekleşecektir. Bunun ne zaman gerçekleşeceğini öğrenmenin en iyi yolu resmi raporları, merkez bankaları tarafından alınan para politikası kararlarını ve ekonomik verileri takip etmektir.
Örneğin, Tarım Dışı İstihdam (TDİ) raporu, ABD işgücü piyasasındaki mevcut durum hakkında bilgi sağlar. Yatırımcılar, hisse senedi fiyatlarının yükselme veya düşme ihtimalinin olup olmadığını gösterebileceği için bu rapora çok dikkat ederler. Eğer TDİ raporu güçlü bir iş artışı gösteriyorsa, bu güçlü bir ekonominin işaretidir, zayıf iş büyümesi veya yüksek işsizlik ise ekonominin mücadele içinde olduğunu ve yakında borsada sorunlar olabileceğini gösterebilir.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), yatırımcılar için yararlı olabilecek başka bir göstergedir. Enflasyonun oranını ölçmek için kullanılır. Eğer TÜFE, enflasyonun tehlikeli bir şekilde yükseldiğini gösteriyorsa, hükümet faiz oranlarını yükseltebilir ve bu da son zamanlarda ABD'de gördüğümüz gibi hisse senedi fiyatlarının düşmesine neden olabilir.
Size büyük resmi gösterebilecek başka birçok rapor ve veri vardır. FBS ekonomik takvimi ile ekonomik verileri takip edin ve piyasada bir adım önde olun. Bu, borsanın çökme veya tekrar yükselme şansı olup olmadığını görmenize ve buna göre hazırlanmanıza olanak tanır.
Yukarıda belirtilen verilere dayanarak, Federal Rezerv (ABD merkez bankası) ve diğer düzenleyiciler, faiz oranını değiştirme kararlarını verirler. Eğer enflasyon zirve yaparsa ve yetkililer yakında enflasyonun düşeceğinden eminse, Fed faiz oranını düşürerek ABD Dolarını zayıflatır ve hisse senetlerini yukarı iter.
Sonuç
Bu on yıl, nispeten kısa bir süre içinde bir borsa çöküşünün diğerini takip etmesiyle oldukça zor bir başlangıç yaptı. Borsadaki düşüş eğiliminin ne zaman yerini yukarı yönlü bir fiyat hareketine bırakacağını söylemek oldukça zor. Şu anda yatırımcıların ve işlemcilerin yapabileceği tek şey, daha fazla resmi açıklama beklemek ve korkudan aceleci kararlar vermekten kaçınmaktır.
SSS
Hisse senetleri neden yükselir?
Çok sayıda yatırımcı onları satın almak istediğinde hisse senetlerinin fiyatı yükselir. Bir hisse senedine olan talep ne kadar yüksek olursa, arz o kadar düşük olur, bu da kalan hisse senetlerinin alıcılar için daha pahalı hale gelmesi demektir.
Borsada neler oluyor?
Şu sıralar borsa aşağı yönlü hareket ediyor. Bunun nedeni ise yüksek enflasyon, jeopolitik olaylar ve son dönemde kredi almayı pahalı hale getiren faiz oranlarındaki artıştır.
Piyasa neden düşüyor?
Menkul kıymetlere olan talep azaldığında piyasa düşer. Ekonomi, yatırımcıların güvenlerini kaybetmelerine ve sahip oldukları hisse senetlerini satmalarına neden olan zorluklar yaşadığında uzun süreli bir ayı piyasası oluşur.